Dikkat Dağınıklığı ve Velilere Tavsiyeler

Dikkat dağınıklığının okul çağı dönemindeki belirtileri ana hatlarıyla şöyle sıralanabilir, Ancak bu özelliklerin bulunduğu her çocukta dikkat dağınıklığı olduğu düşünülüp telaş edilmemelidir. Bu noktaların ne sıklıkta ve hangi alanlarda yaşandığına dikkat etmek önemlidir. Bir oyundan diğerine geçmek, belirli bir şeyle uzun bir süre ilgilenememek, sık sık hata yapmak, başladığı bir işi bitirememek, yarım bırakmak ,dersi dikkatle dinleyememek, daha çok etrafla ile ilgilenmek, ev ödevlerini almayı unutmak ya da eksik almak, her gün bir eşyalarını kaybetmek, gelişim düzeyi içinde geç olgunlaşmak, öğretmenlerle ilişkilerinde sorunlar yaşamak., zekâsına uygun hayat başarısı gösterememek algıladıklarını örgütlemede, organize etmede mesela okuduklarını anlamlandırmada güçlük çekmek. ("p, b, d" harflerini çoğu kez karıştırırlar)

Çocukta dikkat eksikliği özellikle eğitim hayatının başlamasıyla belirgin hale gelir. Ödev yapmayı sevmez, anne/baba ve öğretmenin zoruyla ödev yaparlar. Ödevleri yapmakta hayli zorlanırlar. Masanın başına oturamaz, otursalar bile çeşitli bahaneler uydurarak (tuvalete gitme, su içme gibi) sık sık masa başından kalkarlar. Anne / babayı ders çalışırken sürekli yanlarında isterler. Okuma ve yazma kaliteleri yaşıtlarından kötü, defter düzeni ve yazıları bozuk olabilir. Okurken sık hata yapabilir ve cümlenin sonunda kelime uydurmalarına rastlanabilir. Okuma ve yazmayı genellikle sevmezler. Ders kitabı okumanın yanında hikâye ve roman türü kitapları okumaya karşı da isteksizdirler. Yaşanan tüm bu öğrenme zorluklarına sınavlarda dikkatsizce yapılan hatalar eklenir. Sabırsızlıkları nedeniyle soruları hızlıca okuma, tam okumama ve yanlış okumalara sık rastlanır. Bu nedenle çok iyi bildikleri bir soruyu dahi yanlış cevaplayabilirler. Test sınavlarında çeldiricilere kolaylıkla kanarlar.

Peki anne babalar siz neler yapabilirsiniz?

Öncelikle dikkat dağınıklığı hakkında bilgi sahibi olun. Çocuğun davranışlarını ya da derslerle ilgili yaşadığı sıkıntılarını yaramazlık ya da tembellik olarak yorumlamayın. Evde vereceğiniz görevlerle ( ilk önce onun da hoşuna giden görevleri tercih etmelisiniz) dikkat yoğunluğunu ve süresini artırın. Dikkatli davranışlarını ödüllendirin (ödülün her zaman maddi olması gerekmez,

ebeveynin ilgisi ve mutlu olduğunu göstermesi yeterli olabilir).Çocuk kendisinden beklenilenin ne olduğunu tam anlamıyla bilmelidir. Bu nedenle beklentilerinizi açıklayın. Ve beklentilerinizde tutarlı olun. Bilmece çözmek, resimleri eşlemek gibi hafıza ve dikkat üzerine olumlu etkiler yapacak etkinlikler tercih edin. Aşırı hoşgörü ve aşırı disiplinden kaçının, hem anne hem de baba olarak tutarlı davranın. Akşamları evinizde TV etrafında toplanma yerine bir masa etrafında toplanıp son harf oyunu oynayabilirsiniz. Böylelikle çocuğunuzun kelime haznesini geliştirmesine yardımcı olursunuz. Bu tip çalışmaları yapmak için aile içindeki bütün bireylerin aynı anda evde olması şart değil. Sadece annenin veya babanın evde olması ve çocuğuna zaman ayırmasıyla da yapılabilir. Mesela belli bir süre içinde karmaşık harfler içinden istenen kelimeleri bulma gibi. Çocukları bilgisayarda öylesine oyunlar oynaması için bırakma yerine ona eğitici ve öğretici oyunlar bulup bunlarla oynamasını sağlayabilirsiniz. Örneğin, internetten indirebileceğiniz oyunlardan “bu sesi tanı”, “bu ilin haritadaki yerini bu veya “kelimeyi tamamla” gibi oyunlar hem çocuklarda dikkatli olmaya davet eder hem de zamanını değerlendirmiş olur. Dikkatini artırması için “bak oğlum/kızım ………” gibi başlayan cümlelerle nasihat etme yerine onu anlamaya çalışabilir, eksikliğini ona da fark ettirebilirsiniz. Çocuklarınıza aldığınız oyuncaklar ve oyunların onların eğitimlerine katkıda bulunacak eğitim setlerini tercih edebilirsiniz. Mesela Puzzle ve kelime oyunu gibi. Evinize misafir geldiğinde çocukları bir odaya alıp onları kendi hallerine bırakma yerine onlara oyun kurdurabilirsiniz. Hadi anlat bakalım, isim-şehir oyunu gibi…

Sevgili anne babalar bu tavsiyeler çocuğunuz yaşadığı dikkat dağınıklığı probleminin şiddetine göre değişebilir. Dikkat dağınıklığının tedavi sürecinde özel eğitim programlarının uygulanması gerekebilir. Olumsuz davranışların düzeltilmesi ve yerine olumlu davranışların konulması için çeşitli destekleyici ve davranışçı tedavi teknikleri uygulanabilir. Aile terapisi önerilebilir. Dikkat dağınıklığının çok yüksek olduğu durumlarda hekim kontrolünde ilaç tedavisi de söz konusu olabilir.